Wywiad z Panem Prezesem Takaakim Ōtą
Takaaki Ōta
Urodzony w prefekturze Yamanashi w 1948 roku.
Pracował w tokijskim biurze podatkowym
a po przejściu na emeryturę założył firmę specjalizującą się w doradztwie podatkowym OAG Tax Accountant Corporation.
Od września 2009 roku jest prezesem Ośrodka Pomocy Społecznej Fukudenkai.
W 2018 roku został zaproszony na konferencję poświęconą dzieciom syberyjskim.
————————————-
ー Bardzo dziękuję, że znalazł Pan czas.
Obecnie Fukudenkai stara się przekazywać historię dzieci syberyjskich młodym pokoleniom. Jednak w chwili, gdy został pan Prezesem ośrodka, nie wiedział Pan, że jest to ten sam ośrodek, który przyjął polskie dzieci ponad 100 lat temu.
W jaki sposób dowiedział się Pan o tym później?
Sprawująca w tamtym czasie urząd Ambasadora Polski w Japonii, pani Jadwiga Rodowicz-Czechowska, przez przypadek przechodziła obok tego budynku i zauważyła tabliczkę z napisem „Ośrodek Pomocy Społecznej Fukudenkai”. Weszła i zapytała, czy to jest T O Fukudenkai.
Gdyby nie pani Rodowicz-Czechowska, do dzisiaj moglibyśmy nie wiedzieć, że w tym budynku przebywały dzieci syberyjskie.
ー Historia ta zatem została ujawniona przez przypadkowe odkrycie. Jak się Pan czuł, gdy dowiedział się Pan o historii przyjęcia dzieci syberyjskich?
Doznałem szoku. Japonia jest wszakże bardzo dumna z historii przyjęcia dzieci syberyjskich.
Przez ostatnie 100 lat nasza pamięć o tych wydarzeniach zdążyła się przyćmić. Kiedy pani Rodowicz-Czechowska po latach odkryła tę historię na nowo, zacząłem się zastanawiać, co należy uczynić,
żeby już nigdy nie zapomnieć o tych faktach w przyszłości.
ー Jakie są Pana sposoby na to, żeby nie dać tej historii odejść w zapomnienie?
Na podstawie zdjęcia grupowego dzieci przebywających wtedy w Fukudenkai, stworzyliśmy ceramiczną płytę. Zastosowano tę samą technikę, co przy produkcji ceramicznych płyt malarskich (kopii dzieł sztuki) w Galerii Sztuki Ōtsuka w prefekturze Tokushima. Płyty te zachowują swoje właściwości i piękno nawet przez 1000 lat.
Miniaturowe wersje płyty zostały przekazane Muzeum Portu Humanitaryzmu w Tsurudze oraz Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
w Krakowie.
W planach jest stworzenie płyty o wymiarach 3m x 5m i zainstalowanie go w Fukudenkai w 2021 roku. Tak zobrazowane wspomnienia zamknięte w ceramicznej płycie mogą przetrwać wiele stuleci, dlatego mam nadzieję, że historia dzieci syberyjskich pozostanie w pamięci przyszłych pokoleń.
ー Do tej pory Fukudenkai poczyniło różne kroki na polu stosunków polsko-japońskich. Który z nich wywarł na Panu szczególne wrażenie?
Od czasu wizyty pani Rodowicz-Czechowskiej w Fukudenkai wiele razy mieliśmy okazję
do zacieśniania więzi z Polską. W mojej pamięci szczególnie zapisała się konferencja poświęcona dzieciom syberyjskim w 2018 roku zorganizowana przez Fundację Przyjaźni Polsko-Japońskiej. Miałem przyjemność móc w tamtym dniu wypowiadać się w imieniu placówek, w których dzieci faktycznie przebywały. Dodatkowo dzieci z Fukudenkai biorą udział w corocznych Mistrzostwach Świata Dzieci z Domów Dziecka w Piłce Nożnej, które odbywają się w Polsce.
Wiosną 2020 roku wsparliśmy Polaków w Japonii, mianowicie studentów, osoby posiadające wizę Working Holiday, oraz osoby, które ze względu na koronawirusa nie mogły wrócić do Polski lub straciły pracę w Japonii. Bardzo się cieszę, że mogłem choć trochę pomóc w roku, na który przypadła setna rocznica przybycia dzieci syberyjskich do Japonii.
ー Z jakimi opiniami otoczenia spotkał się Pan podczas pracy
nad historią dzieci syberyjskich? Czy osoby związane z tym tematem, zarówno z Polski jak i z Japonii, okazywały Panu wsparcie
i zrozumienie?
Najczęściej słyszałem „Nie wiedziałem/am o tej historii”. W Japonii historia ta nie jest szeroko znana. W sierpniu 2020 w Fukui TV został wyemitowany program dokumentalny pt. Mirai ni tsutaetai hyaku nen mae-no Nipponjin. Shōgen, Pōrando koji kyūshutsu opowiadający o akcji ratunkowej polskich dzieci syberyjskich podjętej przez Japończyków 100 lat temu. Otrzymaliśmy wiele informacji zwrotnych od osób, które obejrzały dokument. Byli i tacy, którzy oglądali go ze łzami w oczach.
ー W latach 2020-2022 obchodzimy stulecie przyjęcia dzieci syberyjskich w Japonii. Jakie wydarzenia planuje Pan zorganizować
w tym okresie?
We wrześniu 2021 w Warszawie odbędzie się ceremonia upamiętniająca setną rocznicę zawarcia stosunków dyplomatycznych między Polską a Japonią, na którą zostaną zaproszeni potomkowie dzieci syberyjskich i inne osoby zaangażowane, natomiast w listopadzie w Fukudenkai odbędzie się uroczyste odsłonięcie płyty ceramicznej na której widnieć będzie zdjęcie dzieci. Bardzo cieszymy się, że w 2019 roku wydano w Polsce znaczek i kartkę pocztową (3 różne rodzaje) zatytułowane „Fukudenkai – Dom Nadziei” z okazji 100. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych
między Polską a Japonią. Obecnie przygotowujemy się do zorganizowania wystawy oryginalnych prac konkursowych w Japonii i Polsce, na której zostaną zaprezentowane wszystkie prace zgłoszone
do konkursu zorganizowanego przez Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu, gdzie również wyłoniono zwycięskie projekty.
ー Wiele zaplanowanych wydarzeń to wydarzenia na szeroką skalę. Czego Pan oczekuje lub czego się Pan spodziewa po ceremonii upamiętnienia, która będzie głównym wydarzeniem w przyszłym roku?
Najważniejsze podczas tego wydarzenia będzie wnikliwe spojrzenie w przeszłość. Zarówno
w Polsce jak i Japonii jest wiele osób, które są częścią tej historii – badaczy sprawy dzieci syberyjskich i osób bezpośrednio związanych. Nawet para cesarska okresu Heisei spotkała się
z uratowanymi Polakami podczas swojej wizyty w Polsce. Organizując ceremonię upamiętniającą, mam nadzieję zebrać wszystkie te wspomnienia razem, aby nie uległy nigdy zapomnieniu.
Pragnę stworzyć wspólnotę, w której przez kolejne (i kolejne) 100 lat współegzystować będziemy
z potomkami dzieci syberyjskich.
ー Przekazywanie historii to bardzo trudne zadanie. W jaki sposób zamierza Pan sprawić, by ta historia przetrwała w pamięci ludzi kolejne 100 lat?
Zachowało się bardzo niewiele miejsc związanych z dziećmi syberyjskimi. Powinniśmy, my czyli wszyscy zaangażowani w badanie historii, pracować nad projektem zachowania pamięci o tamtych wydarzeniach. Oprócz przekazywania informacji o dzieciach syberyjskich ważne jest również pielęgnowanie relacji z Polską, aby nasze więzi były silne. Znajdziemy sposób, by wydarzenia
z tamtego okresu nie uszły uwadze następnych pokoleń
ー Do jakiej roli można porównać Fukudenkai w przekazywaniu historii?
Myślę, że Fukudenkai to niejako „aktor”. Jeśli chodzi o historię dzieci syberyjskich, „producentem” jest rząd japoński, który uratował sieroty, natomiast „reżyserem” jest Japoński Czerwony Krzyż, który prowadził działalność humanitarną. Fukudenkai, ośrodek który zapewniał zakwaterowanie dzieciom, jest zatem „aktorem”, a przynajmniej tak mi się wydaje. Odpowiednio grający aktorzy potrafią mocno zapaść w pamięć publiczności. Jako „aktor”, Fukudenkai musi przyjąć na siebie rolę przekazywania historii, zachowując miejsca pobytu dzieci i konserwując tablice upamiętniające tamte wydarzenia.
ー Do jakiej roli można porównać Fukudenkai w przekazywaniu historii?
Nie byłem bezpośrednio związany z akcją ratunkową dzieci syberyjskich, jednak chciałbym wyrazić swój ogromny podziw i dumę, ponieważ fakt, że ich potomkowie wciąż żyją, jest niesamowity.